Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ INTERFACE







Τις επόμενες μέρες θα αναρτηθεί πλήρη κατασκευή Interface για όλους τους πομποδέκτες καθώς και σχέδιο PCB σε πραγματικό μέγεθος για την κατασκευή της πλακέτας καθώς και σχόλια ώστε το συγκεκριμένο σχέδιο να ισχύει για όλους τους πομποδέκτες , επισημαίνω ότι η συγκεκριμένη κατασκευή δεν κάνει CAT για πομποδέκτες που δεν έχουν σειριακή θύρα (RS232) σε άλλη ανάρτηση ίσως σας παρουσιάσω και την κατασκευή αυτήν με το γνωστό MAX232 . Η παραπάνω φωτογραφίες δείχνουν το σχηματικό κύκλωμα του INTERFACE , και το PCB.

Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010

ΜΥΘΟΣ Η ΑΛΗΘΕΙΑ Η ΧΡΗΣΗ ΚΑΛΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΗΧΟΥ ΣΤΟ MODE PSK

Το άρθρο μου αυτό το αφιερώνω στην ραδιοερασιτεχνική παρέα του 145400 γιατί η γέννηση αυτού του άρθρου δημιουργήθηκε από τις ραδιοερασιτεχνικές ανησυχίες της παρέας για βελτίωση του ραδιοερασιτεχνικού εξοπλισμού μας αλλά και γνώσεων μας. Βρίσκω λοιπόν την ευκαιρία να τονίσω το πόσο καλό είναι να υπάρχουν καλές και δημιουργικές σχέσεις μεταξύ των ραδιοερασιτεχνών. Λοιπόν τώρα λίγα λόγια για την ιστορία που θα ακολουθήσει , έχοντας αναβαθμίσει τον εξοπλισμό μου με ένα καινούργιο πομποδέκτη της YAESU το FT-950 τόσα χρόνια είχα μόνο ένα Kenwood TS-430 παράπονο βέβαια δεν έχω αλλά το TS-430 υστερεί κατά πολύ λόγου παλαιού πομποδέκτη εν συγκρίσει με τις δυνατότητες των νέων πομποδεκτών όπως είναι και το FT-950 , μου γεννήθηκε μια ανησυχία μήπως αδικώ τον πομποδέκτη με την χρήση της AC97 κάρτας ήχου του υπολογιστή μου στην λήψη σημάτων μια που ασχολούμαι 100% με το PSK και με κανένα άλλο mode. Η AC97 είναι η κάρτα ήχου των μητρικών καρτών (motherboards) της Intel Corporation’s Audio Code το πρότυπο αυτό καθιερώθηκε το 1997. Έτσι τέθηκε στο τραπέζι να βρεθεί μια καλή επαγγελματική κάρτα ήχου και να δοκιμαστεί. Τα κριτήρια επιλογής ήταν και τεχνικά και οικονομικά .
1) Οικονομικά: η τιμή της κάρτας να κυμαίνεται από 150€ - 200€ (τιμές Νοεμβρίου 2010).
2) Απορρίπτονται οι κάρτες που έχουν ενσωματωμένους επεξεργαστές για σύνθεση μουσικής η δυνατότητα αυτή δεν ενδιαφέρει την ραδιοερασιτενική χρήση αλλά και καταναλίσκουν επιπλέον CPU και μνήμη.
3) Να μπορεί να παίξει και σε υπολογιστές Pentium 3 μια και πολλοί ραδιοερασιτέχνες χρησιμοποιούν παλαιούς υπολογιστές επειδή τα ραδιοερασιτεχνικά προγράμματα μέχρι σήμερα δεν είναι απαιτητικά σε γρήγορους επεξεργαστές και μεγάλη μνήμη.
4) Απορρίπτονται οι firewire κάρτες ήχου μια και πολλοί υπολογιστές στερούνται τέτοιας θύρας και είναι μια επιπλέον δαπάνη η αγορά της θύρας IEEE 1394 κάπου 28€ άρα η κάρτα που θα επιλεγεί θα είναι PCI δηλαδή θα καρφωθεί στην μητρική πλακέτα.
5) Απορρίπτονται οι κάρτες ήχου DELTA 44 , DELTA 66 και η Edirol FA-66,γιατί αυτές οι κάρτες έχουν χρησιμοποιηθεί από πολλούς ραδιοερασιτέχνες άρα η κάρτα επιλογής μας πρέπει να είναι ανώτερων προδιαγραφών από τις παραπάνω.
6) Τα τεχνικά χαρακτηριστικά που μας ενδιαφέρουν για την είσοδο και έξοδο είναι :α) Το σήμα προς θόρυβο (signal to noise S/N) να είναι μεγάλο. β) Συνολική αρμονική παραμόρφωση συν τον θόρυβο (THD+N) , όσον το δυνατόν μικρότερη επί της %.γ) δυναμική περιοχή ( dynamic range) ,όσον το δυνατόν μεγαλύτερη. δ) Συχνότητα απόκρισης ( Frequency response) , όσον το δυνατόν μικρότερη.
Αφού μπήκαν τα κριτήρια επιλογής της κάρτας ήχου ανατέθηκε στον Γιώργο SV1CDY καλό παιδί και λάτρης του PSK να ψάξει στο ιντερνέτ να βρει την κάρτα ήχου , μια που εγώ ως γνωστό βαριέμαι να ψάχνω (καθένας με τα ελαττώματα του) . Ο Γιώργος πολύ γρήγορα εντόπισε την κάρτα η οποία κάλυπτε τις παραπάνω προδιαγραφές δηλαδή η τιμή της ήταν στα 178€ και είχε τεχνικά χαρακτηριστικά : στην είσοδο signal to noise = -113 db , dynamic range = 113 db , THD+N=0,0006%,1KHz,-1dBFS , frequency response = +/-0,1db20Hz to 20KHz. Στην έξοδο signal to noise = -108 db , dynamic range = 109 db , THD+N=0,0023%,1KHz,-1dBFS , frequency response = +/-0,1db20Hz to 20KHz. Τώρα όσοι συνάδελφοι ραδιοερασιτέχνες διαβάζουν αυτό το άρθρο και δεν γνωρίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές των καρτών ήχου ας ανατρέξουν στην WIKIPEDIA εκεί αναφέρονται λεπτομερώς τι σημαίνει η κάθε προδιαγραφή γιατί ο σκοπός του άρθρου δεν είναι η γνώση για την κάρτα ήχου αλλά το τεστ της AC97 με μία καλή επαγγελματική κάρτα ήχου για το mode PSK .
Αφού βρέθηκε η κάρτα από τον Γιώργο SV1CDY βρέθηκε και ο αντιπρόσωπος της συγκεκριμένης κάρτας ήχου στην Ελλάδα όπου μετά από δύο μέρες από τον εντοπισμό της κάρτας ήχου βρεθήκαμε στο κατάστημα του αντιπροσώπου με τον Γιώργο εκεί πήρα τον λόγο εγώ και έχω καθήκον να σας τον μεταφέρω αυτούσιο , του ανάφερα την ιδιότητα μας ότι είμαστε ραδιοερασιτέχνες και ότι θέλουμε να πειραματιστούμε με την συγκεκριμένη κάρτα ήχου και αν είναι δυνατόν ή να μας την δανείσει ή να την δωρίσει ή να μας κάνει μια καλή τιμή λόγου ότι μετά από τoν πειραματισμό θα γράψω άρθρο στο ραδιοερασιτεχνικό Blog που διατηρώ με την συμφωνία ότι αν συμβούν τα παραπάνω που του ζήτησα τότε αν οι προδιαγραφές που γράφει η κάρτα ήχου είναι θεωρητικές και όχι πραγματικές δεν αναφέρω τίποτα για την επωνυμία της κάρτας ήχου , αν οι προδιαγραφές είναι πραγματικές τότε θα διαφημίσω την κάρτα ήχου. Το αποτέλεσμα ήταν να μην συγκινηθεί καθόλου από την πρόταση μου και μάλλον ή δεν γνώριζε τίποτα για τον ραδιοερασιτεχνισμό ότι είναι μια καλή πελατεία ή ήταν πολύ σίγουρος για το προϊόν που πουλούσε ή ήταν αυτάρκης με την πελατεία του τους μουσικούς.
Έτσι έσκασα τα 178€ πήρα την κάρτα και την κάναμε για καφεδάκι πρωινό με τον Γιώργο (SV1CDY).
Αφού τοποθέτησα την κάρτα ήχου στην μητρική πλακέτα και φόρτωσα τους οδηγούς εγκατάστασης ώστε να αναγνωρίσουν τα windows το νέο υλικό και να αρχίσει να λειτουργεί έτρεξα το spectrum analyzer, μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ αν δεν έχετε κάποιο αντίστοιχο, για να δω την ανάλυση των 2 καρτών της AC97 και της νέας κάρτας σε κατάσταση ηρεμίας εκεί τρελάθηκα βλέποντας την ανάλυση της νέας κάρτας σε σύγκριση με την AC97 οι τιμές ήταν υπερβολικά καλλίτερες από την AC97.

Την μίξη των δύο screen save από το spectrum analyzer σε μία φωτογραφία ώστε να είναι καλλίτερη παρουσίαση την έκανε ο SV1CDY

Το πρώτο τεστ το πέρασε με επιτυχία η νέα κάρτα αλλά εμένα με έτρωγε το αποτέλεσμα στο mode PSK για αυτό και την αγόρασα δεν την πήρα για να ηχογραφώ ή να ακούω μουσική ,δηλαδή θα μπορέσω να αποκωδικοποιήσω κάποια χαμηλά σήματα που δεν θα τα αποκωδικοποιούσε η AC97. Για το δεύτερο τεστ χρειαζόμουν ένα πρόγραμμα PSK το οποίο να είχε την δυνατότητα ταυτόχρονα να παίρνει δεδομένα και από τις δύο κάρτες τέτοιο πρόγραμμα δεν υπάρχει εκτός και αν άνοιγα π.χ. το MixW δύο φορές και στο πρώτο όριζα να δεσμεύσει την AC97 και στο δεύτερο την νέα κάρτα αλλά θα ήταν δύσκολη η ταυτόχρονη παρακολούθηση των καρτών λόγου των μη ενσωματωμένων παραθύρων και για έναν άλλο λόγο για σωστότερα για μένα αποτελέσματα ήταν να είναι σε εμένα γνωστή η ευαισθησία του προγράμματος μέσω πηγαίου κώδικα και οι ρυθμίσεις ώστε να μην πάρω λανθασμένα αποτελέσματα εξαιτίας του προγράμματος . Έτσι άνοιξα τον φάκελο του πηγαίου κώδικα του προγράμματος μου το GR PSK και άρχισα να του προσθέτω την δυνατότητα που δεν την είχε μέχρι τώρα γιατί δεν είχα στον υπολογιστή μου δύο κάρτες ήχου, να μπορεί το παράθυρο Sound CardData Engine , MMVARI & Channel1 να επιλέγει την κάρτα ήχου που θα δεσμεύσει και θα παίρνει τα δεδομένα. Όταν τελείωσα με την συγγραφή του κώδικα έκανα τεστ αν το πρόγραμμα λειτουργεί σωστά όταν είδα ότι λειτουργεί σωστά έκανα την εξής σκέψη ότι το σήμα που θα πάρουν οι κάρτες ήχου πρέπει να είναι ίδιας δύναμης έτσι επιστράτευσα για αυτή την δουλειά το πολύ καλό πρόγραμμα spectrum lab που στην προκειμένη ρύθμιση είναι πιο βολικό από το παραπάνω spectrum analyzer ,θα σας εξηγήσω πως το χειρίστηκα αφού σας αναφέρω ότι η AC97 τροφοδοτήθηκε από την Line in με τα καλώδια του interface το οποίο συνδέεται με τον κονέκτορα mini din που έχει πείσω το FT-950 από αυτόν τον κονέκτορα παίρνω και εξάγω το audio και κάνω PTT το interface είναι δικιάς μου κατασκευής απλά το αναφέρω γιατί τρελαίνομαι όταν ακούω στις συχνότητες ραδιοερασιτέχνες να αγοράζουν έτοιμα interface όταν η κατασκευή τους είναι πανεύκολη για τον οποιοδήποτε πομποδέκτη. Η Line in της νέας κάρτας συνδέθηκε με καλώδιο από την θύρα των ακουστικών που βρίσκεται στο μπροστινό τμήμα του FT-950 για τον λόγο ότι η νέα κάρτα στερείτε ποντεσιομέτρου στο mixer ηχογράφησης και χρειάζεται υποχρεωτικά προενισχυτή για την είσοδο , ώστε να είμαι σε θέση να ρυθμίσω τα σήματα που πάνε στις κάρτες ήχου να είναι ίδιας δύναμης και να πάρω αντικειμενικά αποτελέσματα. Έτσι λοιπόν αφού έγιναν οι συνδέσεις των καρτών άνοιξα το GR PSK το οποίο μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ για να πειραματιστείτε και εσείς με τις δικές κάρτες, κατόπιν ανοίγω το Spectrum Lab δύο φορές στο ένα δίνω εντολή να διαβάζει από την AC97 και στο άλλο από την νέα κάρτα και με πολύ προσεχτικές κινήσεις των ποντεσιομέτρων της ηχογράφησης Line in του Mixer της AC97 και του AF GAIN του FT-950 ισοστάθμησα τα σήματα εισόδου , ο πομποδέκτης τοποθετήθηκε στην συχνότητα 14070 KHz το παράθυρο Sound CardData Engine διάβαζε από την νέα κάρτα και το παράθυρο Channel1 από την AC97.

Στην πρώτη αυτή φωτογραφία βλέπουμε ότι στην περιοχή των 1124Ηz ότι το επίπεδο σήματος και των δύο καρτών είναι 75% όπως δείχνουν τα βέλη 1, τα βέλη 2 δείχνουν ότι στο παράθυρο Channel1 που διαβάζει από την AC97 οι συχνότητες από 0 έως και 300Hz είναι πιο σκούρο το χρώμα του καταρράκτη από τι στον καταρράκτη της νέας κάρτας το οποίο είναι φωτισμένο με άλλα λόγια η AC97 στην περιοχή 0 έως 300Hz είναι κουφή και να σας πω την αλήθεια δεν το είχα παρατηρήσει τόσο καιρό για τον λόγο ότι κανένας μας νομίζω ότι δεν ασχολείται με την περιοχή αυτήν εγώ ποτέ δεν έχω εκπέμψει στην συχνότητα αυτή όλοι προτιμούμε από τα 1000Hz – 2000Hz και ως απόδειξη ότι η AC97 είναι κουφή στην περιοχή συχνοτήτων από 0 έως και 300Hz δέστε την παρακάτω φωτογραφία.

Παρατηρείστε το βέλος 1 δείχνει το σήμα του σταθμού LA5BBA το οποίο πληροφοριακά είναι πολύ ασθενές κάτω από 6% ενώ είναι ανύπαρκτο στην AC97 το signal level είναι μηδέν και τον μόνο χαρακτήρα που εμφάνισε το RX παράθυρο του Channel1 είναι το (L) ενώ στο RX παράθυρο της νέας κάρτας έχουν εμφανισθεί 25 χαρακτήρες, εδώ η νέα κάρτα τα πήγε περίφημα. Στις υπόλοιπες όμως συχνότητες πέρα δηλαδή των 300Hz όποιο ασθενές σήμα και να παρακολούθησα και οι δύο κάρτες αποκωδικοποιούσαν το ίδιο τίποτα το θεαματικό όπως το προηγούμενο παράδειγμα.

Τα βέλη 1 δείχνουν το ασθενές σήμα στην συχνότητα 1210Hz που δείχνουν τα βέλη 2 παρατηρήστε τα RX παράθυρα και οι δύο κάρτες αποκωδικοποίησαν το ίδιο κείμενο και το ίδιο αριθμό χαρακτήρων.
Ας εξετάσουμε τώρα την έξοδο της κάρτας ήχου παρατηρήστε την παρακάτω φωτογραφία

Εδώ βλέπετε όπως δείχνει το βέλος 2 ότι η δύναμη της εξόδου είναι πολύ ισχυρή για την χαμηλή τιμή του ποντεσιομέτρου του mixer της νέας κάρτας που δείχνει το βέλος 3 φανταστείτε ότι την ισχύ στον πομποδέκτη FT-950 την ρυθμίζω από το μενού 50 που είναι για τα data και για να έχω έξοδο 50Watts είχα την τιμή 85 με την AC97 για σήμα εξόδου χωρίς παραμόρφωση ,ενώ με την νέα κάρτα για να έχω 50Watts η τιμή του μενού 50 είναι 22 αυτό είναι καλό από την άποψη ότι τους προενισχυτές των πομποδεκτών όταν τους δουλεύεις στα όρια τους ενδέχεται να παραμορφώνουν αλλά και ταυτόχρονα πολύ κακό γιατί ένα πολύ ισχυρό σήμα όπως είναι αυτό της νέας κάρτας μπορεί να δημιουργήσει παθητική διαμόρφωση την γνωστή (PIM), για τον λόγο αυτό δεν πρέπει να ρισκάρουμε αλλά να μειώσουμε την δύναμη του σήματος εισόδου από το ποντεσιόμετρο του mixer της κάρτας ήχου και εάν δεν υπάρχει κατώτερο σημείο στο mixer της κάρτας ήχου τότε υποχρεωτικά πρέπει να τοποθετήσουμε ένα ποντεσιόμετρο 10Κ στο interface για να μπορούμε να μειώσουμε από εκεί την δύναμη του σήματος που θα εισέλθει στον πομποδέκτη από την κάρτα ήχου.Πρακτικά τι θα κάνουμε π.χ. στο FT-950 ή σε άλλο πομποδέκτη την στιγμή που δεν έχουμε pskmeter(συσκευή ανεξάρτητη η οποία έχει την δυνατότητα να μετράει το IMD από την RF που εκπέμπουμε ώστε να κάνουμε τις ρυθμίσεις μέσου της ένδειξης του pskmeter),αφού έχουμε βρει από το spectrum analyzer σε ποια μέγιστη θέση των ποντεσιομέτρων του mixer της κάρτας ήχου δεν παρατηρείτε παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης τοποθετούμε το μενού 50 για το FT-950 στο 100 ή αντίστοιχο μενού σε άλλον πομποδέκτη που ενισχύει τα data (audio) και το μενού 111 για FT-950 στο 100 ή RF-Power στο μέγιστο , εκπέμπουμε ένα τόνο και βλέπουμε την ισχύ στην γέφυρα να γίνει 100 Watts ταυτόχρονα ελέγχουμε κατά την εκπομπή και το ALC το οποίο δεν πρέπει να διεγείρεται καθόλου και οι μειώσεις ή αυξήσεις γίνονται από το mixer της κάρτας ήχου αφού βέβαια όσον αφορά για την αύξηση η θέση των ποντεσιομέτρων να μην ξεπερνούν την ανώτερη θέση που βρήκαμε από το spectrum analyzer όπου ενδοδιαμορφώνει η κάρτα ήχου από τι βλέπετε μια εκπομπή 100 Watts με IMD κοντά στο -30db δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τώρα το βέλος 1 δείχνει ότι εκτός από τις δυο χαρακτηριστικές γραμμές του PSK δεν υπάρχει ίχνος αρμονικής οι άνθρωποι που την κατασκεύασαν δεν παίζονται τους βγάζω το καπέλο φτάσανε την τελειότητα (να είναι καλά οι άνθρωποι που την κατασκεύασαν γιατί υπάρχει στην Ιαπωνική παιδεία κατασκευών ότι δεν πρέπει να δημιουργείς τέλειες κατασκευές πρέπει να έχεις ένα λαθάκι τουλάχιστον διότι θεωρείτε προσβολή προς τον Θεό η τελειότητα ανήκει μόνο στον Θεό), όπου ακόμα και η πιο τέλεια κατασκευή βγάζει αρμονικές για τον λόγο αυτό η 2 αρμονική – 3 αρμονική κ.λ.π. θεωρούνται αρμονική παραμόρφωση που όμως σε μερικές περιπτώσεις είναι επιθυμητή όπως σε διάφορα μουσικά εφέ. Η επιβλαβής όμως παραμόρφωση που δημιουργείτε με την παραγωγή νέων συχνοτήτων δεξιά και αριστερά της κεντρικής συχνότητας και όχι μόνο αλλά και στο υπόλοιπο φάσμα συχνοτήτων όρος που χρησιμοποιούμε για την παραμόρφωση αυτήν είναι το Intermodulation distortion δηλ. παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης το γνωστό σε όλους μας IMD θα ήθελα να επισκεφτείτε το παρακάτω link του συναδέλφου ραδιοερασιτέχνη VK5BR έχει γράψει ένα πολύ καλό άρθρο για το IMD κάντε κλικ εδώ καθώς και το link της WIKIPEDIA κάντε κλικ εδώ επιμένω λίγο στην εμπέδωση του IMD για αυτό και η προηγούμενη ανάρτηση μου στο Blog ήταν η σωστή λειτουργία των ψηφιακών διαμορφώσεων διότι όταν ένας σταθμός εκπέμπει με παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης δημιουργεί φοβερά προβλήματα λόγου splatter στους
διπλανούς σταθμούς. Τώρα στην παρακάτω φωτογραφία που ακολουθεί θα δείτε

Ότι τοποθετώντας το ποντεσιόμετρο του mixer της νέας κάρτας στο μέσον της διαδρομής όπως δείχνει το βέλος 3 η δύναμη του σήματος κορυφώνεται όπως δείχνει το βέλος 2 και εμφανίζονται όπως δείχνει το βέλος 1 οι νέες συχνότητες δεξιά και αριστερά της κεντρικής συχνότητας τα γνωστά sidebar ζεύγη δηλαδή έχουμε το φαινόμενο παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης καθώς και η εμφάνιση αρμονικών συχνοτήτων όπως βλέπετε στους 4000Hz .
Τώρα πάμε να δούμε την έξοδο της AC97 παρατηρήστε την παρακάτω φωτογραφία

Το βέλος 3 δείχνει την θέση των ποντεσιομέτρων στο οποίο δεν παρατηρείτε παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης όπως δείχνει το βέλος 2 πλην της εμφάνισης αρμονικής συχνότητας στα 5000Hz , το δε βέλος 1 δείχνει την δύναμη του μη παραμορφωμένου σήματος της AC97 το οποίο είναι μικρότερης δύναμης από το καθαρό σήμα της νέας κάρτας. Η παρακάτω φωτογραφία δείχνει

Ότι τα ποντεσιόμετρα τοποθετηθήκαν στην θέση που δείχνουν τα βέλη 3 ώστε η δύναμη του σήματος να φθάσει την δύναμη του καθαρού σήματος της νέας κάρτας συμπληρώνω (πληροφοριακά ότι το ποντεσιόμετρο του mixer της νέας κάρτας είχε ακόμα περιθώριο για πιο δυνατό και καθαρό σήμα) βλέπουμε όπως δείχνει το βέλος 2 την εμφάνιση εντόνων sidebar ζεύγη συχνοτήτων.
Συμπέρασμα των παραπάνω τεστ της νέας κάρτας σε αντιπαράθεση με την AC97. Σαφέστατα συμπεραίνετε από τα τεστ ότι η νέα επαγγελματική κάρτα ήχου είναι κλάσεις ανώτερη από την AC97 και στην είσοδο και στην έξοδο.
Σαφέστατα η AC97 είναι απαράδεκτη για χρήση SDR τεχνολογίας πομποδέκτη και ειδικά για mode SSB μια που αποδείχτηκε περίτρανα ότι είναι κουφή στην περιοχή 0 έως 300 Hz (μελλοντικά σκέφτομαι να μετατρέψω το FT-950 σε SDR).
Υπάρχει όμως μια εκτίμηση μου ότι για το mode PSK λόγου του στενού του εύρους 31 Hz μπορεί κάλλιστα να ανταποκριθεί υπέροχα η κάρτα ήχου AC97 αρκεί να προσέξει ο χειριστής να τοποθετεί τους σταθμούς μετά από τα 1000Hz όπου έχει δείξει η ανάλυση του spectrum analyzer χαμηλότερο θόρυβο και ότι η δυναμική της περιοχή συμπεριφέρεται καλά όπως δείξανε τα τεστ κατά την αποκωδικοποίηση χαμηλών σε σήμα σταθμών. Όσοι νέοι συνάδελφοι στο mode PSK αποφασίσουν να κάνουν χρήση της AC97 ας ρίξουν μια ματιά στην προηγούμενη ανάρτηση για να ρυθμίσουν την εκπομπή τους ώστε να μην δημιουργούν splatter . Όσοι αποφασίσουν να αγοράσουν μια καλή επαγγελματική κάρτα ας ψάξουν στο ιντερνέτ προσεχτικά μην αποφασίσετε γρήγορα γιατί υπάρχει πληθώρα κατασκευαστών με θεωρητικές προδιαγραφές ή προβάλουν επίτηδες κάποιες καλές προδιαγραφές σε τμήματα που δεν είναι ουσιώδη , εντοπίστε την κάρτα που πληροί τις προδιαγραφές σας και ψάξτε για σχόλια άλλων χρηστών για να βγάλετε ένα συμπέρασμα , εγώ προσωπικά δεν έχω λόγο να σας προτείνω καμιά κάρτα από τα παραπάνω που έχω γράψει θα καταλάβετε ποια κάρτα ήχου είναι σωστή για την ραδιοερασιτεχνική χρήση.
Αυτά είχε να πει ο Ποιητής πολλά 73 & καλά DX.