Απλός τρόπος για να μετρήσουμε την σύνθετη αντίσταση εξόδου π.χ
ενός πομποδέκτη , ενός ενισχυτή ,ενός ταλαντωτή , ενός μικροφώνου κ.λ.π. ώστε να μπορούμε να κάνουμε τις ανάλογες προσαρμογές
που χρειάζονται .
Λίγα λόγια για την σύνθετη αντίσταση ο σκοπός του άρθρου
είναι η μέτρηση της και όχι η ανάλυση της . Αυτό που πρέπει να ξέρουμε χονδρικά
για την σύνθετη αντίσταση είναι ότι αποτελείται από δύο στοιχεία , ένα πραγματικό , που είναι η καθαρά ωµική αντίσταση R (ενεργή αντίσταση) του κυκλώµατος
και ένα φανταστικό που είναι η αντίδραση Χ (άεργη αντίσταση ) που
παρουσιάζει το κύκλωµα κατά την διέλευση του εναλλασσομένου ρεύµατος µέσα από
αυτό .
Το βασικό κύκλωμα που θα χρησιμοποιήσουμε στην μέτρηση μας
είναι της παρακάτω φωτογραφίας 1:
Στην φωτογραφία αυτήν βλέπουμε την γεννήτρια εναλλασσομένου
ρεύματος την σύνθετη αντίσταση εξόδου Ζ που θέλουμε να μετρήσουμε και την ωμική
αντίσταση φορτίου RL της οποίας είναι γνωστή η τιμή της και καλό θα είναι
να έχει ανοχή 1% για ακρίβεια της μέτρησης μας. Ο μαθηματικός τύπος που θα
χρησιμοποιήσουμε είναι αυτός που ισχύει και για το συνεχές ρεύμα γιατί έχουμε
να κάνουμε με καθαρό ωμικό φορτίο δεν υπάρχει αντίδραση Χ διότι ως γνωστό σε
καθαρό ωμικό φορτίο που συνδέεται απευθείας στην έξοδο της γεννήτριας και δεν μεσολαβεί γραμμή μεταφοράς σύνθετης αντίστασης 50Ω μεταξύ εξόδου και φορτίου η αυτεπαγωγή και η χωρητικότητα είναι μηδενικές και η τιμή της είναι ±J=0 άρα Ζ=R+J0 è
Ζ=R è Z=V/I φθάσαμε στον γνωστό νόμο του Ωμ .
Κάνουμε την πρώτη μέτρηση της τάσης V στα σημεία του
κυκλώματος που φαίνεται στην φωτογραφία 1 δηλ. χωρίς φορτίο αυτή θα είναι ίση
με την τάση της πηγής δηλ. της γεννήτριας του σχήματος γιατί δεν ρέει ρεύμα
μέσου της Ζ αυτήν την στιγμή , ανοιχτό κύκλωμα . Κατόπιν συνδέουμε την
αντίσταση φορτίου RL και
μετρούμε την τάση VL στα σημεία που δείχνει το σχήμα . Τώρα
έχοντας γνωστές αυτές τις δύο τάσεις την V & VL πάμε να μετατρέψουμε
την εξίσωση του Ωμ και να αντικαταστήσουμε το ρεύμα Ι ως εξής: I=V/ (Z+RL) & VL=RL
* I è
VL=
RL * V/ (Z+RL) è Z= RL * ((V – VL)
/ VL )
Άρα
αν έχουμε μετρήσει π.χ. V
= 2 V &
VL = 1,2 V & RL =18 Ω , τότε
Ζ = 18 * ((2 – 1,2) / 1,2 ) = 12 Ω , με αυτόν τον τρόπο
βρήκαμε ότι σύνθετη αντίσταση της εξόδου της γεννήτριας είναι ίση με 12 Ω άρα
εάν η προσαρμογή μας απαιτεί 50 Ω αντίσταση εξόδου τότε τοποθετούμε εν σειρά
μια αντίσταση των 50 – 12 = 38 Ω η πιο κοντινή τιμή στο εμπόριο είναι η 39
Ω και το κύκλωμα μας αποκτάει αντίσταση εξόδου
50Ω, έτσι με αυτόν τον τρόπο μετρούμαι την σύνθετη αντίσταση εξόδου κάποιου
κυκλώματος ένας άλλος τρόπος είναι με ένα ποτενσιόμετρο και εξυπηρετεί αυτή η
μέθοδος όταν έχουμε να κάνουμε με μεγάλες αντιστάσεις εξόδου .
Χρησιμοποιούμε πάλι το ίδιο κύκλωμα με την φωτογραφία 1 με
την διαφορά στην θέση της αντίστασης φορτίου RL τοποθετούμε ένα ποτενσιόμετρο πολλών στροφών
για μεγαλύτερη ακρίβεια της μέτρησης το πόσα ΚΩ θα είναι εξαρτάται από την
αντίσταση εξόδου του κυκλώματος . Στο παράδειγμα που θα σας δείξω χρησιμοποίησα
ένα ποτενσιόμετρο πολλών στροφών 10Κ για την μέτρηση ενός ταλαντωτή
ιδιοκατασκευής . Θα χρησιμοποιήσουμε πάλι την ίδια εξίσωση
Z= RL * ((V
– VL) / VL ) τώρα για να καταλάβετε πως λειτουργεί η μέθοδος με
το ποτενσιόμετρο παρατηρήστε καλά την εξίσωση ο σκοπός μας είναι να
εξισώσουμε στην εξίσωση τον όρο ((V – VL) / VL )
= 1 για να είναι τότε το Z=
RL * 1 è Ζ= RL
Όπου RL τώρα είναι η
αντίσταση του ποτενσιόμετρου. Γεια να συμβεί αυτό πρέπει η τάση V να
είναι διπλάσια της VL εάν συμβεί αυτό τότε ο όρος ((V – VL) / VL )
= 1 αντικαθιστώντας το V με VL
έχουμε ((2 VL
- VL ) / VL = VL /
VL =1 . Άρα μετρούμε την τάση V χωρίς φορτίο
με την βοήθεια ενός παλμογράφου όπως βλέπετε με την παρακάτω φωτογραφία 2
Η τάση V = 6,09 ~ 6 V
. Κατόπιν τοποθετούμε το ποτενσιόμετρο και αρχίζουμε να το περιστρέφουμε μέχρι
να έχουμε την μισή τάση δηλ. 6 / 2 = 3 όπως
φαίνεται και στην παρακάτω φωτογραφία 3
Η τάση VL
= 2,97 ~ 3 V. Κατόπιν
βγάζουμε από το κύκλωμα το ποτενσιόμετρο και μετρούμε την αντίσταση του με ένα
ωμόμετρο αυτήν την αντίσταση που θα μας εμφανίσει το ωμόμετρο θα είναι και η
σύνθετη αντίσταση εξόδου του ταλαντωτή που μετρήσαμε αφού η τάση V είναι
διπλάσια της VL οπότε Ζ = RL και στην προκειμένη περίπτωση η αντίσταση εξόδου του
ταλαντωτή είναι 2,3 ΚΩ όπως φαίνεται και από την φωτογραφία 4
73! de SV1HAG
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το blog αυτό είναι αυστηρά τεχνικό ραδιοερασιτεχνικό και είναι δεκτά μόνο σχόλια τεχνικής φύσεως των πειραμάτων ή των κατασκευών που αναρτώνται στο blog . Σχόλια άλλου τύπου διαγράφονται.